Resume

Wat kan er nu uit de diverse vondsten en ontdekkingen worden geconcludeerd?

Mijn gedachten hierover zijn, zoals reeds in het begin van mijn site werd vermeld, niet wetenschappelijk onderbouwd maar gebaseerd op mijn eigen waarnemingen en veronderstellingen. Dat juist maakt de hobby voor mij zo leuk, het kunnen fantaseren over hoe mensen lange tijd geleden in mijn omgeving hebben geleefd en hebben overleefd. Het oudste spoor (de middenpaleolithische kern) van Generk-Hollander zou kunnen betekenen dat de zgn. Neanderthalers hier al rondgezworven hebben. Veel overblijfsels zullen we er echter niet van terugvinden omdat alleen op het hoogterras van Koningsbosch sporen aan de oppervlakte kunnen komen. In de lagere gebieden maken later afgezette sedimenten dat onmogelijk

MIDDEN PALEOLITHISCHE KERN

Vervolgens zijn de oudste artefacten (hoewel ook nog zeer sporadisch) terug te voeren naar het laatste deel van het Paleolithicum (de oude steentijd) ongeveer 10000 jaar geleden. Enkele zgn. Gravette pijlspitsen getuigen daarvan.

LAAT PALEOLITHISCHE GRAVETTE OF TJONGERSPITS

Daarna, ca. 9000 jaar geleden in het Mesolithicum (Middensteentijd), hebben hier meer mensen rondgezworven. Het landschap is vanaf toen nauwelijks veranderd. De rondtrekkende jager-verzamelaars vonden hier kennelijk rijke jacht- en visgronden. Een keten van gevonden concentraties van achtergebleven stenen werktuigen en afslagen uit hun jachtkampjes, visstekken en basiskamp getuigen hiervan. 

HARPOENSPITS MET MICROLITHISCHE WEERHAKEN (GERECONSTRUEERD)

Ongeveer 7000 jaar geleden in het (vroeg) Neolithicum (Nieuwe Steentijd) hebben mensen zich hier meer permanent gevestigd. Deze eerste boeren hebben hun sporen achtergelaten voornamelijk in de vorm van gebroken aardewerk. Zo zijn er scherven gevonden van Bandkeramiek, Rössen, Limburg, La Hoguette (of Begleitkeramiek) en Michelsberg aardewerk. Dit zijn door archeologen benoemde landbouw en veeteelt culturen.

Vanaf die tijd hebben hier in de prehistorie  steeds mensen vertoefd hetgeen blijkt uit vondsten vanaf het midden van de Nieuwe Steentijd tot aan de Romeinse tijd. Uit de Steentijd in de vorm van bijlen, klingen (messen), pijlpunten, krabbers en aardewerkscherven. Op één plek is naast bijlen en ander vuursteen verbrande huttenleem gevonden waaruit geconcludeerd kan worden dat daar een gebouw heeft gestaan (dat waarschijnlijk is afgebrand). Ook zijn artefacten gevonden uit de Brons- en IJzertijd. 

GESLEPEN BIJLEN UIT NEOLITHICUM

Vanaf de Romeinse tijd ( begin van de jaartelling)  neemt de bevolking toe hetgeen blijkt uit een viertal grafveldjes. Ook zijn er Romeinse nederzettingssporen gevonden. Uit de bekende vondsten zou geconcludeerd kunnen worden dat er een Romeinse weg door het gebied gelopen heeft naar een kruispunt ten zuidwesten van Posterholt (zoals reeds omschreven onder Voorsterveld-Annendaal). 

Door een oudere landbouwer heb ik me laten vertellen dat vooral de gronden op de helling vanuit het dal naar de hogere zandgronden  zeer geschikt waren voor de teelt van granen. Deze gebieden worden ook wel vorstgronden genoemd. De gehuchten Voorste Voorst en Achterste Voorst ( Vorst, Varst of Varsj) danken zelfs hun naam hieraan. In de Romeinse tijd was graanteelt lucratief voor de handel van de inheemse bevolking met de Romeinen.

VONDSTEN UIT ROMEINS GRAFVELD

Van na de Romeinse tijd is er een vrij groot grafveld gevonden uit  600-700  na Chr. (Merovingisch). Het grafveld is gedeeltelijk onderzocht door de ROB. Men schat het aantal graven op ca. 500. Opmerkelijk was dat de jongste graven geen bijgiften bevatten en ook niet verstoord waren in de oudheid. De oudere graven waren wel geplunderd, op een enkele uitzondering na. Opvallend was dat in deze ongeplunderde graven de bijgiften  bestonden uit niet waardevolle en vaak versleten spullen. Men heeft oudtijds kennelijk geweten in welke graven nog bruikbare spullen te vinden waren en hebben deze vrij kort na de begraving systematisch weer uit de graven verwijderd.

Het is bekend dat na de kerstening geen bijgiften meer aan de doden meegegeven mochten worden. Mogelijk kan hiermede de ca 300 meter verder, net over de grens met Duitsland gelegen “Kluis” in verband worden gebracht van waaruit misschien het Christendom in dit gebied is gebracht. Aanvankelijk werden de doden nog in het oude grafveld begraven, later in en nabij de “ Sint Jans Kluis “. Het Duitse dorp Haaren heeft in de volksmond nu nog steeds de naam “ De Kloes “. De huidige bewoner van de vroegere kapel (thans restaurant/koffiehuis - zie foto - ) heeft bij graafwerk in de schuur graven gevonden en nog in 2003, toen er riolering werd aangebracht, een schedel in de rioleringssleuf aangetroffen waar hij naar zijn zeggen,  zeer omzichtig omheen gegraven heeft.

ST JANS KLUIS

De Kluis, die zich thans op Duits grondgebied bevindt, heeft vroeger tot de bezittingen van het kasteel Annadael behoord dat in de 17e eeuw  gebouwd en in de 19e eeuw gesloopt is.
In de 19e eeuw werd aan het vroegere kerkje, toen dat een burgerlijke bestemming kreeg en de kerk werd verplaatst naar de kern van het dorp, een kapelletje gebouwd. Jaarlijks trekt er nog tijdens de plaatselijke kermis ( “St. Jan”) een processie naartoe en wordt er een H.Mis opgedragen.

In de boog van dat kapelletje werd een sluitsteen met een gebeeldhouwde engel aangebracht die mogelijk uit een voorloper van de kapel stamt (zie foto’s).

Interessant is ook het kruis op de splitsing van de Kluisweg met de Kruisweg. Het staat aan de rand van het oude grafveld en is het oudst bekende veldkruis in Posterholt. Staat het er al sinds de christianisering als teken van overwinning op het heidendom of heeft hier misschien de eerste kluis of kapel gestaan?

In de buurt van het wegkruis zijn kruisjes gevonden waarvan het oudste dateert rond 1500 en het is mogelijk afkomstig uit Rome. Het kruisje vertoont aan een zijde het Lam Gods met het boek met de zeven zegels en aan de andere kant een monstrans. Op alle einden zijn kleine hoofdjes? en vleugeltjes aangebracht  (engelen?). 

Er zijn naast de Merovingische graven ook een Keltisch graf en enkele Romeinse graven gevonden. Bij het bepalen van de grenzen van het grafveld zijn ook een aantal paalgaten uit de IJzertijd aangetroffen waaruit kan worden geconcludeerd dat hier gebouwen uit  die tijd hebben gestaan. Sporen van gebouwen uit de Romeinse en Merovingische tijd zijn nog niet gevonden. Mogelijk leiden vondsten in de toekomst nog tot de oplossing van veel vragen. Er valt nog veel te ontdekken.

De  meeste sporen van bovengenoemde culturen worden voornamelijk aangetroffen ten zuiden van het dorp Posterholt. Het ontstaan van het dorp schijnt dan ook van daaruit plaatsgevonden te hebben. Eerst vanaf de Late Middeleeuwen heeft de bewoning zich kennelijk verplaatst naar de huidige situatie toen op het noordelijk terras van de Vlootbeek grotere boerderijen zijn ontstaan en de velden ten noorden van Posterholt zijn ontgonnen. Bekende oude, nu nog bestaande  boerderijen zijn o.a.: Donkshof, Vurenhof, Schuurkenshof en Borgshof.

Aan de rand van het Vlootbeekdal bevindt zich tussen de twee laatstgenoemde hoeves de motte “ De Bolberg”. In de nabijheid daarvan zijn o.a. enkele boomstamputten en een maalsteenfragment gevonden die zich in het HVR-museum bevinden. 

BOLBERG BIJ SCHUURKENSHOF

In de 17e eeuw is kasteel Annadael gebouwd en hoewel de oorsprong van Posterholt in de buurt van de Voorsten moet worden gezocht hebben de huidige De Voorst-gehuchten hun bestaan waarschijnlijk te danken aan dat kasteel. Ik heb een aparte pagina over het kasteel en zijn bewoners opgenomen. De bouwer, die een voornaam veldheer was in dienst van het Spaanse leger in de 80 jarige oorlog, heeft hier waarschijnlijk met zijn leger met o.a. 3000 geharnaste ruiters vertoefd. Dit moet in die tijd een enorme impact hebben gehad op de plaatselijke bewoners en het landschap. Een door ca. 3,5 km. gegraven grachten omgeven gebied is thans nog duidelijk herkenbaar.

Het moge blijken dat in en rond Posterholt al heel lang mensen graag hebben gewoond. De vele vondsten uit het verleden getuigen hiervan. Mogelijk worden er in de toekomst nog meer ontdekkingen gedaan die onze kennis over het verleden van onze mooie omgeving zullen vergroten. Eventuele nieuwe vondsten en ontdekkingen zal ik proberen via mijn Website op de pagina “Nieuws” door te geven.